Pod koniec 2022 roku w Muzeum Narodowym w Warszawie (MNW) będzie można podziwiać arcydzieła malarstwa nordyckiego. „Przesilenie. Malarstwo Północy 1880–1910” to pierwsza w Europie Środkowo-Wschodniej przekrojowa prezentacja twórczości artystów i artystek ze Szwecji, Danii, Norwegii, Finlandii i Islandii. Wśród pokazywanych prac znajdzie się m.in. obraz Melancholia Edvarda Muncha. Wystawę można będzie zwiedzać od 18 listopada 2022 do 5 marca 2023 r.
Partnerem Strategicznym wystawy są Fundusze Norweskie i EOG.
Dzika przyroda Północy, odwieczne tradycje i nowe prądy w sztuce
„Przesilenie…” jest zaproszeniem do odkrywania bogactwa malarstwa krajów Północy Europy. W siedmiu salach znajdzie się aż 105 dzieł, które przyjadą do MNW z 22 muzeów i galerii w Szwecji, Norwegii, Danii, Finlandii i Islandii. Poza wspomnianym obrazem Edvarda Muncha na wystawie będzie można poznać prace takich artystów i artystek jak Anna Ancher, Michael Ancher, Nicolai Astrup, Richard Bergh, Akseli Gallen-Kallela, Pekka Halonen, Vilhelm Hammershøi, Hanna Hirsch-Pauli, Marie Krøyer, Peder Severin Krøyer, Carl Larsson, Erik Werenskiold, Anders Zorn.
Emocjonalny wymiar malarstwa oraz relacja człowieka z przyrodą to główne wątki ekspozycji. Narracja wystawy będzie skoncentrowana wokół tematów charakterystycznych dla sztuki Północy, takich jak przyroda, dom i rodzina, mity i legendy, ludowość, pejzaż nastrojowy oraz psychika człowieka. Poruszone zostaną dwa zagadnienia z pogranicza kultury artystycznej i życia społecznego: działalność malarek oraz kolonii artystów w Skagen.
Malarstwo, w którym zakochał się świat
Sztuka krajów Północy z przełomu XIX i XX wieku cieszy się popularnością wśród odbiorców i uznaniem krytyków na całym świecie. Dzięki wystawom zorganizowanym w Skandynawii, Europie Zachodniej i w USA publiczność mogła się przekonać o najwyższym poziomie artystycznym malarstwa nordyckiego i jego wyjątkowości na tle europejskim. Dzieła z tego regionu można znaleźć w kolekcjach najważniejszych muzeów na świecie. Wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie przybliży to wyjątkowe malarstwo polskiej publiczności.
Wspólne wątki
Kuratorzy wystawy Agnieszka Bagińska i Wojciech Głowacki zwrócili również uwagę na relacje między twórczością artystów polskich i nordyckich.
"Wystawa zostanie wzbogacona o wybrane obrazy polskich artystów tego czasu, żeby zwrócić uwagę na zaskakujące podobieństwa między malarstwem polskim i nordyckim pod względem tematyki, konwencji przedstawiania i źródeł inspiracji. Mamy nadzieję, że prezentacja przyczyni się do zmiany w postrzeganiu sztuki tego okresu, w którym wciąż dominuje perspektywa zachodnioeuropejska" – zapowiadają twórcy ekspozycji.
Niespieszna kontemplacja
Nastrojowe malarstwo Północy będzie można oglądać w specjalnie zaprojektowanej przestrzeni Muzeum. Za projekt architektoniczny wystawy odpowiada pracownia Jana Strumiłły. Autorzy pragnąc podkreślić więź północnego malarstwa z naturą wykorzystali naturalne materiały i wybrali subtelną kolorystykę, nawiązujące do zjawisk świetlnych Północy.
„Przesilenie...” efektem międzynarodowej współpracy
Wystawa powstała we współpracy z Gothenburg Museum of Art. Szwedzka instytucja wspierała projekt od początku, a także wypożyczyła na ekspozycję 35 dzieł sztuki ze swoich zbiorów. Wystawa warszawska powstała w odpowiedzi na prezentację sztuki polskiej przełomu XIX i XX wieku – „Młoda Polska. Polskie malarstwo fin de siècle” – zorganizowaną przez Gothenburg Museum of Art, Muzeum Narodowe w Warszawie i Instytut Adama Mickiewicza w 2018 roku.
Przybliżyć kulturę Północy
Wystawie będzie towarzyszyć bogaty program wydarzeń dotyczących kultury krajów Europy Północnej, tamtejszego designu, relacji człowiek–natura, koncepcji życia i wychowania, sposobu malowania obrazów, w tym oddawania kolorów i gry światła. Program jest przygotowany z myślą o młodzieży, rodzinach, dorosłych, seniorach oraz osobach z niepełnosprawnościami. Zostanie wydany ilustrowany katalog, który będzie pierwszą w Polsce publikacją na temat sztuki nordyckiej.